Keywords
baroque
theological and literary school
Ukrainian-Polish borderland
treatise
cult of the Virgin Mary
How to Cite
Abstract
Łazarz Baranowicz’s work, in addition to the political motives that were traditional in the process of interfaith polemics, clearly reflects the spiritual guidelines of the author himself and his contemporaries. The manifestations of sacralisation in the poetry and prose of the polemic writer are the focus of today’s publication. It is noted that the writer’s prose works contain poetic elements outlined by the phenomenon of prosimetrum, which allows analysing the system of sacredness in the author’s holistic complex. A special place in Baranowicz’s poems, treatises, and sermons is occupied by the cult and image of the Virgin Mary, which distinguishes his style from other authors of his time and his followers. This was complemented by polemical issues that concerned the truths of faith and built confrontation between Orthodox and Catholics. The publication points out the fact that the writer’s spiritual world was at odds with his political choice. Łazarz Baranowicz, the founder of the theological and literary school in Chernihiv, made a significant contribution to the development of Baroque culture and literature in particular.
References
Baranowicz Ł., Apollo chrześcijański opiewa żywoty świętych, Kijów 1670.
Baranowicz Ł., Lutnia Apollinowa każdey sprawie gotowa, Kijów 1671.
Baranowicz Ł., Nowa miara starey wiary Bogiem udzielona jaśnie w Bogu Przeoświeconemu Jego Mościu Ojcu Łazarzowi Baranowiczowi Archiepiskopowi Czernihowskiemu, Nowogrodzkiemu i wszystkiego Siewierza na wymierzenie władzy Ś. Piotra, i Papieżów Rzymskich, i Pochodzenia Ducha Ś. od Ojca. Która aż do was dosięgła, Nowogródek 1676.
Borysenko K., Prosimetrum v ukraïns’kii literaturi barokovoi doby, Donets’k 2008.
Boym P. J., Stara Wiara, albo Jasne pokazanie, iż ci, co w dizuniey trwaią, starey wiary nie mają, na dwie części rozłożona, to jest o władzy Ś. Piotra y papieżów rzymskich y o pochodzeniu Ducha Ś. y od Syna, Wilno 1668.
Chodynicki K., Baranowicz Łazarz, „Polski Słownik Biograficzny” 1936, T. 2.
Galatowski J., Stary Kościół zachodni nowemu Kościołowi Rzymskiemu pochodzenie Ducha Ś. od Oyca samego nie od Syna pokazuie, Nowogródek 1678.
Hal’atovs’kyi I., Kliuch razumieniia, L’viv 1665.
Isichenko I., Istoriia ukraïns’koi literatury: epokha baroko XVII–XVIII st., L’viv 2011.
Kuczyńska M., Ruska homiletyka XVII wieku w Rzeczypospolitej. Ewolucja gatunku – specyfika funkcjonalna, Szczecin 2004.
Kunch Z., Ioannykii Hal’atovs’kyi v istorii ukraïns’koi ry-toryky, „Ukraïns’ka natsional’na ideia: realii ta perspektyvy rozvytku” 2009, vyp. 21.
Lipiński W., Z dziejów Ukrainy, Kijów 1912.
Matushek O., Propovidi Lazaria Baranovycha v dyskursi ukraïns’koho baroko, Kharkiv 2013.
Matushek O., Symvolika Bohorodytsi u metateksti barokovoi literatury, Kharkiv 1999.
Niedźwiedź J., Łazarz Baranowicz, poeta ukraińskiego baroku, „Terminus: półrocznik poświęcony tradycji antycznej w kulturze europejskiej” 2004, R. 6, Z. 2.
Ohiienko I., Zhyttiepysy velykykh ukraïntsiv, Kyiv 1999.
Radyshevs’kyi R., Barokovyi konseptyzm Lazaria Baranovycha, [w:] Ukraïns’ke literaturne barokko, Kyiv 1987.
Radyszewśkyj R., Polskojęzyczna poezja ukraińska od końca XVI do początku XVIII wieku, Kraków 1996.
Roksolański Parnas. Polskojęzyczna poezja ukraińska od końca XVI do początku XVIII wieku, red. R. Radyszewśkyj, Kraków 1996.
Ruda O., Ahioholohiia poetychnoi zbirky Lazaria Baranovycha „Żywoty świętych” (1670), „Studia Ucrainica Varsoviensia” 8.
Sukharieva S., Pol’s’ka ta ukraïns’ka pol’s’komovna proza XVII st.: rytoryka, zhanry, intertekst, Kyiv 2017.
Sukharieva S., Rytorychnyi prostir pol’s’komovnoi prozy XVII stolittia, Luts’k 2015.
Tuptalo D., Runo oroshennoe, Chernihiv 1680.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2025 Svitlana Sukharieva