Abstract
The article analyzes Adam Mickiewicz’s category of „tones”. Aa is argued, the sonorous (natural) acts detailed by Mickiewicz in his Parisian lectures (as well as those from his earlier literary works), which, from the perspective of contemporary research, have a clearly performative character, depicting (or directly expressing) the title category of tone, not shying away from the bizarre or outright excess, are a kind of ur-record of many practices of Jerzy Grotowski and his acolytes, especially in the areas guided by Zygmunt Molik. The article mentions the fact that the breath, the voice, the removal of articulatory barriers, the fusion of spiritual processes with the mechanisms of bodily functioning, the psychophysical completeness of the act, are essential elements of this practice, known to the ancients, especially the Asians.
References
Abrams M.H., Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka, tłum. B. Fedewicz, Gdańsk 2003.
Adam Mickiewicz aux yeux des Français, oprac. Z. Mitosek, Warszawa–Paryż 1992.
Aszkenazy Sz., Napoleon a Polska, t. III, Warszawa 1918.
Bazylow L., Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986.
Cieszkowski A., Prolegomena do historiozofii – Bóg i paligeneza oraz mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838–1842, oprac. A. Garewicz, A. Walicki, Warszawa 1972.
Dzierżawin G., Bóg, tłum. T.N. Lityński, Wilno 1823.
Ejdelman N., Paweł I czyli śmierć tyrana, tłum. W. i R. Śliwowscy, Warszawa 1990.
Figes O., Europejczycy. Początki kosmopolitycznej kultury, tłum. P. Błaszczyk, Ł. Sajewicz, Warszawa 2021.
Garczyński S., Wacława dzieje. Poema, Warszawa 1974.
Goszczyński S., Listy (1823–1875), red. S. Pigoń, Kraków 1937.
Hertz A., Żydzi w kulturze polskiej, Paryż 1961.
Janik M., Wstęp, [w:] A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Lwów–Warszawa 1925.
Jung C.G., Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii, tłum. R. Reszke, Warszawa 1998.
Kępiński Z., Mickiewicz hermetyczny, Warszawa 1980.
Kleiner J., Mickiewicz, t. 2, cz. II, Lublin 1998.
Kolankiewicz L., Dziady. Teatr Święta Zmarłych, Gdańsk 1999.
Kosiński D., Polski teatr przemiany, Wrocław 2007.
Krasiński Z., Przedświt, oprac., przedm. J. Michalski, Warszawa 1908.
Majchrowski Z., Cela Konrada. Powracając do Mickiewicza, Gdańsk 1998.
Manfred A., Napoleon Bonaparte, tłum. A. Szymański, Warszawa 1980.
Markiewicz Z., Polsko-francuskie związki literackie, Warszawa 1986.
Markiewicz H., Perypetie Jankiela, [w:] W ogrodzie świata: profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny, red. Ł. Tischner, J. Wróbel, Kraków 2015.
Michelet J., Légendes démocratiques du nord, Paryż 1968.
Mickiewicz A., Dzieła, t. III (Dramaty), IV (Pan Tadeusz), Warszawa 1995.
Mickiewicz A., Dzieła, t. VIII (Literatura słowiańska. Kurs pierwszy), IX (Literatura słowiańska. Kurs drugi), Warszawa 1997.
Mickiewicz A., Dzieła, t. X (Literatura słowiańska. Kurs trzeci), t. XI (Literatura słowiańska. Kurs czwarty), t. XII (Legion Polski. Trybuna Ludów), Warszawa 1998.
Mickiewicz A., Dzieła, t. XIII (Pisma towianistyczne. Przemówienia. Szkice filozoficzne), Warszawa 2001.
Mitzner P., Teatr Tadeusza Kościuszki. Postać Naczelnika w teatrze 1803–1994, Warszawa 2002.
Mochnacki M., Pisma polityczne, oprac. J. Kubiak, E. Nowicka, Z. Przychodniak, t. II, Kraków 1996.
Pawłowski J.M., Romantyczny teatr mistycznego okrucieństwa. Słowacki i Artaud, dysertacja (pod kierunkiem prof. D. Dąbrowskiej, Wydz. Filologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego), niepubl.
Pawłowski J.M., Między starcem a dzieckiem: o hrabiego Szczęsnego inicjacji w teatr okrucieństwa, [w:] Piękno Juliusza Słowackiego, t. II: Universum, red. J. Ławski, Ł. Zabielski, G. Kowalski, Białystok 2013.
Potocka A., Wspomnienia naocznego świadka, Warszawa 1965.
Puszkin A., Wybór wierszy, oprac. B. Galster, Wrocław 1982.
Rambaud A., History of Russia, Boston 1882.
Sajdek W., Mesjanizm w filozofii Augusta Cieszkowskiego, „Polonia Journal”2018, nr 8.
Słowacki J., Dzieła wszystkie, red. J. Kleiner, W. Florian, t. XVI, Wrocław 1972.
Słowacki J., Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. X, XII, Wrocław 1959.
Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 2009.
Sorozynski A., Kościuszko. Książę chłopów, tłum. J. Mikos, Warszawa 2018.
Stefanowska Z., Wstęp, [w:] A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Wrocław 1956.
Śniedziewski P., Elegijna świadomość romantyków, Kraków 2015.
Treugutt S., Geniusz wydziedziczony. Studia romantyczne i napoleońskie, red. M. Prusak, Warszawa 1993.
Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej, red. B. Chlebowski, t. III, Warszawa 1907.
Zajewski W., W kręgu Napoleona i rewolucji europejskich 1830–1831, Warszawa 1984.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2023 Jakub Michał Pawłowski