Abstract
Romanticism still plays a vital role in Polish social parlance. It has different manifestations—as one of the layers of culture, a paradigm, a cultural and literary tradition, or a cultural code that conditions mutual understanding within the Polish community. As such, it is a necessary point of reference for contemporary community narratives, especially in poetry dedicated to social issues. Such a diagnosis concerns the contemporary national literature, which became more resonant after 2010, and uses Romantic tropes and traces affirmatively (Bagłajewski 2015, Nowaczewski 2015, Czardybon 2018, Czech 2019). The Romantic set of stereotypical figures of ‘Polishness,’ functioning in a phantasmatic or spectral way, is also deconstructed by poets belonging to the so-called new engaged poetry (Kaczmarski and Koronkiewicz 2016). The presence of Romantic influences in these poetic dictions is not uniform; it is usually mediated as poets do not refer to the epoch’s intertexts explicitly and often simplify and shallow their content. Such conceptualization of relations between Romanticism and the latest poetry goes beyond the popular dichotomous division into the mocking and epigone literature (Piwińska 1973).
References
Baczko B., Wyobrażenia społeczne, Warszawa 1994.
Bagłajewski A., Obecność romantyzmu, Lublin 2015.
Bąk T., Kanada, Poznań 2012.
Bąk T., Utylizacja. Pęta miast, Poznań 2018.
Bąk T., Bailout, Poznań 2019.
(Bez)kres romantyzmu: nowoczesność w romantyzmie – romantyzm w nowoczesności, red. K. Paporkowska-Dymet i J. Stożek, Kraków 2018.
Bielik-Robson A., Inna nowoczesność: pytania o współczesną formułę duchowości, Kraków 2000.
Bielik-Robson A., Romantyzm: niedokończony projekt, Kraków 2008.
Bielik-Robson A., Polski tryumf Tanatosa, „Krytyka Polityczna” [online], 2010, https://krytykapolityczna.pl/felietony/agata-bielik-robson/polski-triumf-tanatosa [dostęp: 8.03.2022].
Czapliński P., Romantyczny zombieland. O książce Tomasza Platy „Pośmiertne życie romantyzmu” [preprint], 2018, http://dx.doi.org/10.13140/RG.2.2.17155.04643 [dostęp: 8.03.2022].
Czardybon M., Rzeczpospolita wzniosła. Zarys ekonomii resentymentalnej (o pisarstwie Jarosława Marka Rymkiewicza, Wojciecha Wencla i Przemysława Dakowicza), „Ruch Literacki” 2018, t. LIX, nr 2 (347).
Czardybon M., Przenajświętsza. Strategie sakralizacji wspólnoty narodowej w literaturze polskiej XXI wieku, [praca doktorska], Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2020.
Czardybon M., Przenajświętsza. Szkic o sakralizacji wspólnoty narodowej w literaturze polskiej XXI wieku, „Teksty Drugie” 2021, nr 3.
Czech K., Romantyczne wzorce patriotyzmu i pamięci w poezji smoleńskiej, [w:] Etyka a patriotyzm, red. R. Strzelecki i A.J. Mickiewicz, Toruń 2019.
Czech K., Poeta – strażnik narodowego mitu. Romantyczny wiktymizm poezji smoleńskiej, „Czas Kultury” 2020, nr 2.
Dakowicz P., Obcowanie: manifesty i eseje, Warszawa 2014.
Dąbrowska D., Romantyzm i wojna. Interpretacja historii w polskiej literaturze o tematyce okupacyjnej, Szczecin 1991.
Dąbrowska D., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce w latach 1980–1990, Szczecin 1998.
Dziedzictwo romantyczne: o (nie)obecności romantyzmu w kulturze współczesnej, red. M. Piechota, M. Janoszka i O. Kalarus, Katowice 2013.
Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń i M. Wichrowski, Kraków 2009.
Góra K., Requiem dla Saddama Husajna i inne wiersze dla ubogich duchem, Wrocław 2008.
Góra K., Kalendarz majów, Stronie Śląskie 2019.
Horubała A., Żeby Polska była sexy i inne szkice polemiczne, Warszawa 2011.
Janion M., Pożegnanie z romantyzmem?, wywiad przeprowadzony przez A. Bernata, „Nowe Książki” 1991, nr 6.
Janion M., Romantyzm blaknący, „Dialog” 1993, nr 1–2.
Janion M., Rozmowa 63 z Marią Janion o... przemocy romantycznej, wywiad przeprowadzony przez Mucharskiego P. i Janowską K., Rozmowy na koniec wieku [wideo], 1999, https://www.youtube.com/watch?v=oUEbGRq6IEQ [dostęp: 8.03.2022].
Janion M., Niesamowita słowiańszczyzna: fantazmaty literatury, Kraków 2006.
Janion M., Gorączka romantyczna, Gdańsk 2007.
Janion M., Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś, Warszawa 2018.
Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i egzystencja: fragmenty niedokończonego dzieła, Gdańsk 2004.
Kaczmarski P., Wysoka łączliwość: szkice o poezji współczesnej, Wrocław 2018.
Kaczmarski P., Jakieś dziwne przeczucie, jak przed świata końcem. Argumenty za nową cezurą, „Wielogłos” 2020, nr 1 (43).
Kaczmarski P., „A ty jesteś ich”. Wzajemność i zobowiązania u Konrada Góry, [w:] Fort Legnica, Port Wroclaw, Stacja Literatura: 25-lecie Biura Literackiego, red. Z. Sala, Kraków 2020.
Keff B., Death lovers, „korporacja ha!art”, [online], b.d., http://archiwum.ha.art.pl/projekty/felietony/902-bozena-keff-death-lovers.html [dostęp: 8.03.2022].
Kobielska M., Teatr wspomnień i opera łez! (K. Jasztal). Poezja smoleńska – rozpoznania wstępne, „Polisemia” 2011, nr 1.
Koczanowicz L., Post-komunizm a kulturowe wojny, „Teksty Drugie” 2010, nr 5(125).
Koronkiewicz M., Rozszczelnianie wyobraźni. O poezji tendencyjnej, [w:] Prognoza niepogody: literatura polska w XXI wieku, red. M. Jakubowiak i S. Kloska, Wołowiec 2020.
Król M., Romantyzm, piekło i niebo Polaków, Warszawa 1998.
Król M., Romantyzm wysoki i postromantyzm usługowy, „Res Publica Nowa” 1998, nr 7–8.
Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, tłum. H. Ostromecka, Warszawa 2020.
Łaszczuk A., Zwierzęce zaangażowanie najnowszej poezji polskiej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2019, nr 1.
Mastalski A.S., Polityczność wiersza? Kilka słów o wersyfikacji jako formie komunikacji w poezji zaangażowanej lewicowo, „Wielogłos” 2018, nr 36.
Mickiewicz A., Dziady, cz. III, [w:] Dzieła, red. S. Pigoń, Warszawa 1955, t. III.
Mickiewicz A., Jakub Jasiński, czyli dwie Polski [fragment], [w:] Dzieła, red. S. Pigoń, tłum. A. Górski, Warszawa 1955, t. III.
Mochnacki M., O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym, red. Z. Skibiński, Łódź 1985.
Nalewajk Ż., Romantyzm drugiej wielkiej emigracji, Warszawa 2012.
Nycz R., Zaangażowani i niezrozumiali. Kilka uwag o młodej polskiej poezji współczesnej, „Teksty Drugie” 2020, nr 5.
Piwińska M., Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.
Plata T., Pośmiertne życie romantyzmu, Warszawa 2017.
Rabizo-Birek M., Romantyczni i nowocześni: formy obecności romantyzmu w polskiej literaturze współczesnej, Rzeszów 2012.
Romantyzm użytkowy: długie trwanie romantyzmu w kulturze polskiej, red. D. Dąbrowska i E. Szczepan, Szczecin 2014.
Romantyzm w lustrze postmodernizmu: i odwrotnie, red. W. Hamerski, S. Rzepski i M. Kuziak, Warszawa 2014.
Rymkiewicz J.M., Wielki książę, z dodaniem rozważań o istocie i przymiotach ducha polskiego, Warszawa 1983.
Rymkiewicz J.M., Wieszanie, Warszawa 2007.
Rymkiewicz J.M., Kinderszenen, Warszawa 2008.
Rymkiewicz J.M., Wiersze polityczne, Warszawa 2010.
Rymkiewicz J.M., Samuel Zborowski, Warszawa 2010.
Rymkiewicz J.M., Pastuszek Chełmońskiego, Warszawa 2013.
Rymkiewicz J.M., Reytan: upadek Polski, Warszawa 2013.
Sala Z., Chwilowe zawieszenie wątpliwości. „Antologia smoleńska. 96 wierszy” jako poetyckie świadectwo traumy, [w:] Doświadczenia negatywne w poezji polskiej XXI wieku, red. T. Dalasiński i K. Muca, Toruń 2017.
Sławiński J., [hasło:] tradycja literacka, [w:] Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska i J. Sławiński, Wrocław, 1998.
Stokfiszewski I., Poezja uników, „Gazeta Wyborcza” 2007, nr 33.
Stokfiszewski I., Zwrot polityczny, Warszawa 2009.
Święch J., Nowoczesność: szkice o literaturze polskiej XX wieku, Warszawa 2006.
Szacki J., Tradycja. Przegląd problematyki, Warszawa 1971.
Taylor C., Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej, red. T. Gadacz, tłum. M. Gruszczyński, Warszawa 2012.
Walicki A., Naród, nacjonalizm, patriotyzm, Kraków 2009.
Wencel W., De profundis, Kraków 2010.
Winiecka E., Bilans literatury polskiej 1918–2018, „Tekstualia” 2019, nr 1 (56).
Witkowska I., Lucyfer zwycięża, Kraków 2017.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2023 Katarzyna Czech