Abstract
Arthur Leist (8 July 1852, Breslau – 22 March 1927, Tiflis) was a German writer, journalist, and translator of Georgian and Armenian literature. He was born and educated in Breslau. In Poland he published, among other works, The Sketches from Georgia (Warsaw 1885; German edition: Georgien: Natur, Sitten und Bewohner, 1885). He died in Tiflis and was buried in the Didube Pantheon. This paper presents Leist’s statements about Georgian literature and Western European, Russian, and Armenian literature, based on The Sketches from Georgia and the article About the Georgian Literature (Ateneum 1884). The paper consists of four chapters: 1. Preface (Leist’s biography, Andrzej Woźniak’s research, Leist’s publications in Poland, etc.); 2. The echoes of European literature (Russian romantics – A. Pushkin, M. Lermontov – about the Caucasus, A. Griboyedov, G. Byron and Byronism, translations of Mickiewicz’s poetry into Georgian, etc.) 3. Georgian literature (Shota Rustaveli, N. Baratashvili, I. Chavchavadze, etc.) 4. Around the opinions of literary critics. Instead of a conclusion, the paper includes reviews of The Sketches from Georgia in periodicals such as Ateneum, Kurier Codzienny, and Przegląd Literacki, as well as Leist’s relationship with Friedrich Bodenstedt and his journalistic style.
References
Antologia poezji gruzińskiej, red. L. Lewin, Warszawa 1961.
Antonowska A., Wielki Mourawi, przekł. M. Dąb i in., t. 1–6, Warszawa 1951–1963.
B.a., Panu A.K., „Gazeta Polska” 1877, nr 277, 15 grudnia.
B.a., Szkice z Gruzji przez Artura Leista, „Ateneum” 1885, t. 4, nr 12.
B.a., Z krainy słońca, „Kurier Codzienny” 1886, nr 33, 21 stycznia (2 lutego).
Baranowski B., Gruzińskie zainteresowania Kazimierza Łapczyńskiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia historica” 8/1981.
Baranowski B., Polskie zainteresowania w XVIII i XIX wieku kulturą Gruzji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.
Dobkiewicz J., Artur Leist „Szkice z Gruzji”, „Przegląd Literacki. Dodatek do «Kraju»” 1886, nr 42, 19(31) października.
Gremislavov I.N., Noveishaya pol’skaya literatura. V svyazi s umstvennym dvizheniem v pol’skom obshchestve poslednego dvadtsatiletiya, „Zhivopisnoe Obozrenie” 1884, t. 1, № 2.
http://digital.bib-bvb.de/view/bvb_mets/viewer.0.6.5.jsp?folder_id=0&dvs=1668010443565~342&pid=3288526&locale=pl&usePid1=true&usePid2=true [dostęp: 9.11.2022].
http://kaukaz.upjp2.edu.pl [dostęp: 9.11.2022].
J. Reychman, „Friedrich Bodenstedt i Tadeusz Łada-Zabłocki”, „Acta Philologica” 4/1972, s. 133–156.
Jersild A., Orientalizm po rosyjsku. Górale Kaukazu Północnego i pogranicze gruzińskie, 1845–1917, przekł. J. Rohoziński, Warszawa 2022.
Kamionka-Straszakowa J., Podróż, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.
Kubacki W., Malwy na Kaukazie, Warszawa 1969.
Leist A., Do Kolchidy. Szkice z podróży, „Gazeta Polska” 1884, nr 159, 15 lipca; nr 164, 21 lipca; nr 172, 30 lipca; nr 187, 18 sierpnia, s. 2; nr 188, 19 sierpnia; nr 190, 21 sierpnia; nr 191, 22 sierpnia; nr 192, 23 sierpnia.
Leist A., Gruzińskaya literatura, Perevod A. Sakharovoy, „Zhivopisnoe obozrenie” 1884, t. 3.
Leist A., Literatura gruzińska, „Ateneum” 1884, t. 1, z. 3.
Leist A., Szkice z Gruzji, Warszawa 1885, http://kaukaz.upjp2.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=48&Itemid=54 [dostęp: 9.11.2022].
Leist A., Szkice z Gruzji, Warszawa 1885, [online:] https://polona.pl/item/szkice-z-gruzyi,MTg3Mzc0OQ/2/#info:metadata [dostęp: 28.10.2022].
Leist A., Szkice z Gruzji, Warszawa 1885.
Leist A., W Gruzji. («Szkice z Gruzji»), [w:] S. Łaganowski, Przez lądy i morza, Warszawa 1925.
Reychman J., Ze stosunków literackich polsko-gruzińskich w XIX w., „Przegląd Humanistyczny” 1961, nr 1.
Senkevich G., Ognem i mechem (Glava VIII), Perevod N.M. Poll, „Zhivopisnoe obozrenie” 1884, t. 3, № 7.
Spasovich V., „Bayron i nekotorye iz ego predshestvennikov”, „Zhivopisnoe obozrenie” 1884, t. 3, № 8, № 9, t. 4, № 10, № 12.
Voisine-Jechowa H., Podróż jako doświadczenie, marzenie oraz poszukiwanie sensu egzystencji w prozie 1760–1820, [w:] Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość, identyfikacja, przestrzeń, red. M. Cieśla-Korytowska, O. Płaszczewska, Kraków 2007.
Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, t. 6 (Grecki język do Izasław), Kraków [b.r.].
Woźniak A., Dobry Europejczyk w Tyflisie. Śladami Artura Leista, Warszawa 2017.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2024 Magdalena Dąbrowska