Keywords
opium
opium smoking room
hallucinations
language limitations
How to Cite
Abstract
The article focuses on Władysław Stanisław Reymont’s short story In the Opium Smoking Room (1894). Starting from his own journey to London, the writer simultaneously departs from the factual account, sketching visions that the protagonist experiences under the influence of opium. The culmination of the narrative is the protagonist’s reflection on the limitations of language, which proves incapable of conveying the hallucinatory experiences.
References
Alexandre Victorra Frédércica Ysabeau A.V.F., Lavater, Carus, Gall. Zasady fizjognomiki i frenologii. Wykład popularny o poznawaniu charakterów z rysów twarzy i kształtu głowy, przeł. W. Noskowski, Warszawa 1876.
Bar A., Posłowie [do:] W.S. Reymont, Pierwsze utwory, [w:] tegoż, Pisma, oprac. A. Bar, Warszawa 1952, t. I.
Berge J.T., Belle epoque opium, [w:] Dym. Powszechna historia palenia, red. S.L. Gilman, Z. Xun, przeł. J. Sochoń-Jasnorzewska, Kraków 2009.
Budrecka A., Zagadnienie natury i cywilizacji w twórczości Reymonta, „Prace Polonistyczne” 1968, nr 24.
Bukowski K., Władysław St. Reymont: próba charakterystyki, Lwów 1927.
Burek T., Janusowe oblicze modernizmu, „Teksty” 1976, nr 3.
Czerny F., Tonkin, Kraków 1884.
Dopouy R., Les Opiomanes: Mangeurs, buveurs et fumeurs d’opium. Etude clinique et medico-litteraire, Paris 1912.
Fert B., Reymont wobec spraw nie z tego świata, „Ruch Literacki” 1997, z. 3.
Głowiński M., Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, [w:] tegoż, Prace wybrane, red. R. Nycz, Kraków 1997.
Hauser A., Społeczna historia sztuki i literatury, przeł. J. Ruszczycówna, Warszawa 1974, t. II.
Hess K.M., Władysław Reymont’s Fascination with Occultism: Biographical and Artistic Threads, „Knizhevnaya istorija” 2020, nr 52.
Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, przeł. M. Turowicz, Warszawa 1960.
Irzykowski K., Pałuba, [w:] tegoż, Pisma, red. A. Lam: Pałuba. Sny Marii Dunin, Kraków 1976.
Kipling R., The Gate of the Hundred Sorrow, Calcutta-London 1888.
Knysz-Tomaszewska D., Krajobrazy impresjonistyczne w wybranych nowelach Reymonta, [w:] taż, Spotkania i porównania. Studia porównawcze z pogranicza literatury, sztuki i dokumentu osobistego, Warszawa 2001.
Knysz-Tomaszewska D., Opowiadania fantastyczne i niesamowite Władysława Reymonta, [w:] Reymont. Radość i smutek czytania, red. J. Rohoziński, Pułtusk 2001.
Knysz-Tomaszewska D., Spotkania i porównania. Studia porównawcze z pogranicza literatury, sztuki i dokumentu osobistego, Warszawa 2001.
Koc B., Reymont. Opowieść biograficzna, wyd. popraw. i uzup., Warszawa 2000.
Kochanowski M., Miasto jako teatr. Obraz Londynu we wczesnych zapiskach podróżnych Władysława Stanisława Reymonta, [w:] tegoż, Modernizm mniej znany, Białystok 2016.
Kołtoniak A., Problem modernizmu na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1898–1907, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2012, T. XV, z. 1.
Kotowski W., Szkoły Reymonta i jego znajomość języków obcych, „Pamiętnik Literacki” 1975, z. 4.
Kuźma E., Mit Orientu i kultury Zachodu w literaturze XIX i XX wieku, Szczecin 1980.
Lorentowicz J., Reymont w Paryżu, [w:] tegoż, Spojrzenie wstecz, Warszawa 1935.
Margul T., Znajomość religii indyjskich w modernizmie, [w:] Orient w literaturze i kulturze modernizmu, red. E. Łoch, Lublin 2011.
Matrin E., L’opium. Ses abus, mangeurs et fumeurs d’opium, morphinomanes, Paris 1893.
Matuszewski I., Wstecznictwo czy reakcja (zamiast wstępu), [w:] tegoż, Czarnoksięstwo i mediumizm. Studium historyczno-porównawcze, Warszawa 1896.
Mazan B., Motyw „szarej godziny”, [w:] Literatura i życie artystyczne XIX i XX wieku. Prace ofiarowane Profesorowi Zdzisławowi Jerzemu Adamczykowi w roku jubileuszu, red. B. Utkowska, K. Jaworski, Kielce 2006.
Milligan B., Palarnie opium w wiktoriańskim Londynie, [w:] Dym. Powszechna historia palenia, red. S.L. Gilman, Z. Xun, przeł. J. Sochoń-Jasnorzewska, Kraków 2009.
N.T. [właśc. ?], Z beletrystyki Zachodu. (Dwie powieści psychologiczne. Paweł Bourget: „La terre promise”. – Gabriele d’Annunzio: „L’Innocente”), „Ateneum” 1893, t. 1, z. 1 [styczeń].
Nałkowski W., Komornicka M., Jellenta C., Fortpoczty, Lwów 1895.
Okulicz-Kozaryn R., Całość świata o szarej godzinie. Dalekosiężne konsekwencje niepozornego rytuału, „Zeszyty Artystyczne” 2016, nr 2.
Okulicz-Kozaryn R., Rok 1894. Właściwy początek Młodej Polski, [w:] tegoż, Rok 1894 oraz inne szkice o Młodej Polsce, Poznań 2013.
Opium, [hasło w:] Encyklopedia powszechna kieszonkowa wraz ze słownikiem wyrazów obcych w języku polskim używanych (Z pięćdziesięcioma dwoma tablicami rysunkowymi), Warszawa 1891.
Opium, [hasło w:] Encyklopedia powszechna S. Orgelbranda, Warszawa 1874, t. 8: Minasowicz-Pawłowicz.
Opium, [hasło w:] Podręczna encyklopedia powszechna. Podług piątego wydania Meyera, opracowano i uzupełniono pod przewodnictwem Adama Wiślickiego, Warszawa 1894, t. 5: N–R.
Paczoska E., Język halucynacji w prozie modernistów Europy Środkowo-Wschodniej (rekonesans), [w:] Problemy literatury i kultury modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej (1867–1918), red. E. Paczoska, I. Poniatowska, M. Chmurski, Warszawa 2017.
Próchnicki W., Opiumowa nowela Reymonta, [w:] Dobra pamięć. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Tomaszowi Weissowi, red. M. Zaczyński, F. Ziejka, Kraków 2005.
Quincey De T., Wyznania angielskiego opiumisty, [w:] tegoż, Wyznania angielskiego opiumisty i inne pisma, przeł. M. Bielewicz, Warszawa 2002.
Reymont W.S., [list do Józefy Konstancji Sawickiej; brulion]; cyt. za: Wł. St. Reymont. Korespondencja 1890–1925, oprac. B. Koc, Warszawa 2002.
Reymont W.S., Dziennik nieciągły. 1887–1924, oprac. B. Utkowska, Kraków 2009, [zapis z dn. 14 lipca 1894].
Reymont W.S., Lato 1894 za granicą, oprac. T. Mikulski, Wrocław 1948.
(Red.), [notka dołączona do:] W.S. Reymont, W palarni opium, „Tygodnik Ilustrowany” 1894, z dn. 1 października, nr 41 (250).
Reymont W.S., Seans, [w:] tegoż, Krosnowa i świat, Warszawa 1928.
Reymont W.S., The Theosophical Society w Londynie, [w:] tegoż, Pisma, oprac. A. Bar, Warszawa 1952, t. I.
Reymont W.S., W palarni opium, [w:] tegoż, Ave Patria, Warszawa [1912?].
Reymont W.S., W palarni opium, „Tygodnik Ilustrowany” 1894, z dn. 1 października, nr 41 (250).
Rudnicka J., „Tysiąc nocy i jedna” w kulturze literackiej polskiego Oświecenia, „Pamiętnik Literacki” 1998, nr 3.
Rurawski J., Władysław Reymont, Warszawa 1977.
Sztachelska J., „Reporteryje” i reportaże. Dokumentarne tradycje polskiej prozy w 2 poł. XIX i na początku XX wieku (Prus – Konopnicka – Dygasiński – Reymont), Białystok 1997.
Sztachelska J., Reportaż. Z historii gatunku w XIX wieku, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2013, nr 4.
Szymańska B., Intuicja i wyobraźnia (teoria poznania Antoniego Langego), „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 1974, t. 20.
Świętochowski A., Nad uczonym grobem, „Tygodnik Ilustrowany” 1926, z dn. 9 stycznia, nr 2.
Utkowska B., Poza powieścią. Małe formy epickie Reymonta, Kraków 2004.
Wallace A.R., O cudach i nowoczesnym spirytyzmie, przeł. K.J. Potocki, Warszawa 1890.
Wańkowicz M., Prosto od krowy (o reportażu), „Zeszyty Prasoznawcze” 1961, nr 3.
Wyka K., Młoda Polska, t. 1: Modernizm polski, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1977.
Zola E., La Terre, Paris 1887.
Zola E., Ziemia: romans, brak nazwiska tłum., Warszawa 1887.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2024 Adam Mazurkiewicz