Public library system and the decline in readership in Poland after accession to the European Union
PDF (Język Polski)

Keywords

libraries
readership
readership culture
new media

How to Cite

Ogurek , A. . (2022). Public library system and the decline in readership in Poland after accession to the European Union. Bibliotekarz Podlaski, 54(1), 93–142. https://doi.org/10.36770/bp.670

Abstract

The purpose of this article is to present the development process of library networks and readership in the period after Poland's accession to the European Union, in the context of selected determinants and correlations of readership levels, as well as to examine the issue of the relationship between the systematic decrease in the number of libraries and their collections and the decline of readership in Poland, especially in the period after accession to the EU. The article presents, mainly in terms of statistics, an analysis of the development processes of library networks, library resources, and readership. Through an analysis of development trends, the authors attempted to demonstrate that extending the social range of readership may require, in particular, the development and appropriate exploitation of the potential of libraries (mainly public ones), which, during the process of development of new forms of activity, should try to maintain basic, conventional functions, essential to their further existence. At the same time, the authors wanted to show changes in readership preferences, especially as a result of the opportunities offered by modern technologies. The first part of the paper presents general trends in the development of the public library base (including changes in the size of library resources - both conventional and modern), followed by an analysis of quantitative and structural changes in readership in public library institutions. Statistics for the analysis of the trends were taken from the annual publications by Statistics Poland (GUS). The analysis covers the period after Poland's accession to the EU, extended, for reference purposes, by the year preceding the EU accession (2003).

https://doi.org/10.36770/bp.670
PDF (Język Polski)

References

Dane źródłowe (statystyczne):

Kultura w 2019 r., opr. Główny Urząd Statystyczny i Urząd Statystyczny w Krakowie, Warszawa, Kraków 2020 i opracowania za lata wcześniejsze (do 2003 r.).

Akty prawne:

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 5 listopada 1999 r. w sprawie zasad ewidencji materiałów bibliotecznych, (Dz. U. 1999, nr 93, poz. 1077).

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 1990, nr 16 poz. 95).

Ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 1990, nr 34, poz. 198).

Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, (Dz. U. 1991, nr 114, poz. 493 z późn. zm.).

Ustawa z 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, (Dz. U. 1997, nr 85, poz. 539 z późn. zm.).

Ustawa z 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o bibliotekach, (Dz. U. 2001, nr 129, poz. 1440).

Ustawa z 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustaw o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw, (Dz. U. 2011, nr 207, poz. 1230 z późn. zm.).

Publikacja zwarte i artykuły w czasopismach:

Adamiec M., Dzieło literackie w sieci: pomysły, hipotezy i interpretacje z pogranicza wiedzy o literaturze, kultury masowej i współczesnej technologii, wyd. UG, Gdańsk 2005.

Biblioteki bez użytkowników...? Diagnoza problemu, red. H. Brzezińska-Stec, J. Żochowska, V Ogólnopolska Konferencja Naukowa Supraśl, 14-16 września 2015, wyd. Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2015.

Borowska B., Rola bibliotek publicznych w środowisku lokalnym refleksje z badań w Polsce i we Francji, „Studia Scientifica Facultatis Paedagogicae Universitas Catholica Ružomberok” 2012, nr 4.

Czytelnictwo – nowa jakość, red. W. Bukowczan, B. Janik, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2017.

Czytelnictwo w dobie informacji cyfrowej. Rozwój, bariery, technologie, red. M. Wojciechowska, wyd. SBP, Warszawa 2015.

Dunin J., Pismo zmienia świat. Czytanie, lektura, czytelnictwo, wyd. PWN, Warszawa-Łódź 1998.

Fischer J. M., Polska w Unii Europejskiej: 2004-2018. Próba bilansu, „Biuletyn Analiz i Opinii ISP PAN” 2018, nr 3.

Kołodziejska J., Biblioteki publiczne w strukturze społecznej, wyd. SPB, Warszawa 2010.

Kołodziejska J., Drukowany świat, wyd. SBP, Warszawa 2003.

Kołodziejska J., Szerokie okno biblioteki, wyd. SBP, Warszawa 2006.

Kołodziejska J., Za drzwiami bibliotek, wyd. Ossolineum, Warszawa 1996.

Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej: przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy, red. M. Juda, wyd. UMCS, Lublin 2002.

Kubiszewska K., Szeluga-Romańska M., Biblioteka w nowym świecie czy nowy świat w bibliotece?, „Zarządzanie w Kulturze” 2018, nr 19, z. 4.

Manifest bibliotek publicznych IFLA/UNESCO, zamieszczony w: Działalność bibliotek publicznych. Wytyczne IFLA/UNESCO, wyd. SBP, Warszawa 2002.

Nowoczesne technologie czy tradycyjne metody?, red. M. Antczak, A. Walczak-Niewiadomska, wyd. SBP, Łódź 2017.

Osiecka-Chojnacka J., Czytelnictwo i działania na rzecz jego upowszechniania w Polsce – rola bibliotek publicznych, „Studia BAS” 2016, nr 2(46).

Rudera P., Czytelnictwo tradycyjne vs. cyfrowe – zmiany w kulturze czytelniczej, „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2014, nr 1 (12).

Rudera P., Czytelnictwo w kulturze nowych mediów – napływ informacji a percepcja ludzka, „Folia Bibliologica” 2015, vol. LVII.

Sfera kultury, sfera nauki. Współczesny obraz biblioteki, red. M. Wojciechowska, wyd. Oficyna Wydawnicza Edward Mitek, Gdańsk 2015.

Sopyło M., Estetyka książki elektronicznej, wyd. Novae Res, Gdynia 2008.

Tradycja i nowoczesność w bibliotece naukowej XXI wieku, red. A. Januszko-Szakiel, wyd. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2012.

W kręgu książki, biblioteki i informacji naukowej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Żmigrodzkiemu, red. K. Heska-Kwaśniewicz, D. Pietruch-Reizes, wyd. UŚ, Katowice 2004.

Wołosz J., Problemy rozwoju bibliotek publicznych w Polsce, „Bibliotekarz” 2004, nr 3.

Publikacje elektroniczne:

Czytelnictwo w świetle badań, https://rynek-ksiazki.pl/rynek-ksiazki/czytelnictwo-w-swietle-badan/ [dostęp: 31.01.2022].

Dlaczego nie czytamy książek, czyli czego Jaś się nie nauczy…, https://www.pkt.pl/artykul/dlaczego-nie-czytamy-ksiazek-czyli-czego-jas-sie-nie-nauczy-7849 [dostęp: 19.03.2021].

Golinowska S., Nasza Europa: 15 lat Polski w UE. Korzyści i wyzwania. Główne wnioski, uzupełnienia i komentarze do Raportu CASE, https://www.case-research.eu/files/?id_plik=6039, s. 8 i nast. [dostęp: 24.03.2022].

Morawski I., Wpływ integracji europejskiej na polską gospodarkę, http://ineuropa.pl/in15/wplyw-integracji-europejskiej/ [dostęp: 22.03.2022].

Sobolewska J., Stan czytelnictwa w Polsce: zły bez zmian, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1787082,1,stan-czytelnictwa-w-polsce-zly-bez-zmian.read [dostęp: 28.03.2022].

Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku. Najlepszy wynik od sześciu lat, https://lubimyczytac.pl/stan-czytelnictwa-w-polsce-w-2020-roku-najlepszy-wynik-od-szesciu-lat [dostęp: 19.03.2021].

Strzałkowski M., Światowy Dzień Książki, czyli jak Polacy czytają na tle Europy, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/swiatowy-dzien-ksiazki-czyli-jak-polacy-czytaja-na-tle-europy/ [dostęp: 26.03.2021].

Tylko 37 proc. Polaków czyta książki. Zdaniem resortu kultury to... sukces. „Spadek został zatrzymany”, https://kultura.dziennik.pl/ksiazki/artykuly/602923,ilu-polakow-czyta-ksiazki-raport.html [dostęp: 31.01.2022].

Umiarkowany optymizm, czyli polski rynek czytelnictwa w Światowym Dniu Książki, https://www.gov.pl/web/kultura/umiarkowany-optymizm-czyli-polski-rynek-czytelnictwa-w-swiatowym-dniu-ksiazki [dostęp: 06.03.2021].

Rozwój czytelnictwa w Polsce. Informacja o wynikach kontroli, opr. Najwyższe Izba Kontroli, [w:] Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10639,vp,12969.pdf [dostęp: 31.01.2022].

Articles published in the “gold open access” mode on the basis of a non-exclusive license agreement between the publisher and the author. Permitted use:

- the publication may be read and stored on any device,

- the publication may be cited (with obligatory reference to the author, the title of the text, as well as the full title, bibliographic address of the issue and page of the journal)

The editorial team of “Bibliotekarz Podlaski” implements an open access policy by publishing materials in the form of the so-called Gold Open Access. From volume 42 (issue 1/2019), the journal is available under the Creative Commons license (Attribution – ShareAlike: CC BY-SA).

The key declarations of the Open Access and Open Science movement, which we fully support, are available on the CEON Open Science website.

COPYRIGHT:

The editorial team of “Bibliotekarz Podlaski” implements an open access policy by publishing materials in the form of the so-called Gold Open Access. The journal is available under the Creative Commons license – Attribution – ShareAlike 4.0: International: CC BY-SA 4.0).

The key declarations of the Open Access and Open Science movement, which we fully support, are available on the CEON Open Science website.
 

“Bibliotekarz Podlaski” allows its readers to read, download, copy, distribute, print, search and link to the full content of articles. We enable full, immediate, unlimited (both in a territorial, temporal and technical sense) open access to all published content, in accordance with the principle that freely available research increases and accelerates the global development of science and the exchange of knowledge.

The editorial team of “Bibliotekarz Podlaski” encourages authors to place articles published in the journal in open repositories (after the review or the final version of the publisher), provided that a link to the journal’s website is provided.

The journal does not charge the authors any fees for accepting and publishing their texts.

Downloads

Download data is not yet available.