„Our proclamation [...] backfired“. The struggle for women’s suffrage in the light of the correspondence of Eliza Orzeszkowa, Konstancja Skirmuntt and Emma Jeleńska-Dmochowska
PDF (Język Polski)

Keywords

Eliza Orzeszkowa
Konstancja Skirmuntt
Emma Jeleńska-Dmochowska
emancipation
Lithuania
letters

How to Cite

Kościewicz, K. (2023). „Our proclamation [.] backfired“. The struggle for women’s suffrage in the light of the correspondence of Eliza Orzeszkowa, Konstancja Skirmuntt and Emma Jeleńska-Dmochowska. Bibliotekarz Podlaski, 60(3), 129–145. https://doi.org/10.36770/bp.825

Abstract

In her article, Katarzyna Kościewicz analyses the behind-the-scenes creation of the
proclamation To the Voters and Electors of Our Lands and Cities. Three prominent
women – Eliza Orzeszkowa, Konstancja Skirmuntt and Emma Jeleńska-Dmochowska – who were active in the cultural and social life of the second half of the 19th century and the first decades of the 20th century in the territories of the former Grand Duchy of Lithuania, were particularly involved in working on it. The purpose of the proclamation was to demand women’s suffrage before the upcoming first elections to the State Duma in the Russian Empire in 1906. An analysis of their correspondence shows how complex was the struggle for women’s suffrage undertaken by them in 1906 in the territory of the former Grand Duchy of Lithuania. The dispute over the national or supranational nature of the action, which was outlined between the proclamation’s creators, took on an even more complicated shape in the public forum, revealing differences regarding the evaluation of emancipation measures among both men and women. The researcher concludes that social consensus in this regard could not yet be spoken of at the time.

https://doi.org/10.36770/bp.825
PDF (Język Polski)

References

Źródła:

Czerniewska A., z Pogorzelskich Salmonowiczowa M., Opozycja, „Kurier Litewski” 1906, nr 59.

Ejnarowiczówna S. i in., O prawa kobiet, „Kurier Litewski” 1906, nr 68.

Korwin-Milewski H., Ziemstwa z damami, „Kurier Litewski” 1905, nr 24.

Kuczalska-Reinschmit P., Orzeszkowa w ruchu kobiecym, „Wędrowiec” 1906, nr 11.

Listy Elizy Orzeszkowej do Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej, rkps, Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie (Lietuvos valstybes istorijos archyvas, skrót: LVIA), F 1135, ap. 3, nr 80, k. 49–54v.

Listy Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej do Elizy Orzeszkowej, rkps, Archiwum Elizy Orzeszkowej (skrót: AEO), IBL PAN, sygn. 800.

Listy Konstancji Skirmuntt do Elizy Orzeszkowej, rkps, Archiwum Elizy Orzeszkowej, IBL PAN, sygn. 800.

Orzeszkowa E., Listy zebrane, red. J. Baculewski, t. 8: Do literatów i innych ludzi, do druku przygotował i komentarzem opatrzył E. Jankowski, Wrocław 1976.

Orzeszkowa E., Publicystyka społeczna: myślenie obywatelskie, t. 1: Żydzi, kwestia kobieca, wybór i wprowadzenie G. Borkowska, oprac. edytorskie I. Wiśniewska, Warszawa 2020.

Patrz., Z naszej trybuny. O prawa wyborcze kobiet, „Kurier Litewski” 1906, nr 59.

Skirmunt B., Zgoda!, „Kurier Litewski” 1906, nr 4.

Żongołłowiczowa H., Zastrzeżenia, „Kurier Litewski” 1906, nr 59.

Opracowania:

Fedorowicz I., Emma Jeleńska-Dmochowska – „patriotka bez lęku i skazy”, „Wileńskie Rozmaitości” 2005, nr 2.

Fedorowicz I., Kobieta pomiędzy salonem a pokojem guwernantki. Problematyka emancypacyjna w prozie Stanisławy Szadurskiej, [w:] Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, wstęp A. Janicka, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka, Białystok 2017.

Gawin M., Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919), Warszawa 2015.

Janicka A., Emancypacja kobiet w badaniach literackich w Europie Środkowo-Wschodniej, „Bibliotekarz Podlaski” 2017, nr 3.

Jurkowski R., „Kurier Litewski” w latach 1905–1907, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1983, nr 1.

Kamola E., Dlaczego warto pamiętać o dokonaniach Emmy Dmochowskiej?, [w:] Literatura, kanon, gender. Trudne pytania, ciekawe odpowiedzi, red. E. Graczyk, M. Bulińska, E. Kamola, Gdańsk 2016.

Kamola E., Działalność oświatowa Emmy Dmochowskiej z Jeleńskich − przedstawienie wybranych aspektów, [w:] Młoda Polska w najnowszych badaniach, red. E. Jakiel, T. Linkner, Gdańsk 2016.

Miknys R., Szlachta litewska w obliczu nacjonalizmów pod koniec XIX i na początku XX wieku. Próba charakterystyki, [w:] Szlachta i ziemiaństwo na pograniczach kulturowych dawnej Rzeczypospolitej od XVI do początku XX wieku, red. D. Michaluk i K. Mikulski, Warszawa 2016.

Szpoper D., Gente Lithuana, Natione Lithuana. Myśl polityczna i działalność Konstancji Skirmuntt (1851–1934), Gdańsk 2009.

Szpoper D., Konstancja Skirmuntówna wobec kwestii praw politycznych kobiet w świetle publicystyki i korespondencji z Elizą Orzeszkową, [w:] Kresowianki. Krąg pisarek heroicznych, red. K. Stępnik i M. Gabryś, Lublin 2006.

Szulska I., Litewskie pisarki przełomu XIX i XX wieku wobec polskich dziewiętnastowiecznych formuł emancypacji (na wybranych przykładach), [w:] Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, wstęp A. Janicka, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka, Białystok 2017.

Szulska I., Przykładem i piórem. Codzienność Emmy Jeleńskiej-Dmochowskiej (1864–1919) w świetle twórczości i dokumentów epoki, [w:] Kresowianki. Krąg pisarek heroicznych, red. K. Stępnik i M. Gabryś, Lublin 2006.

Wiśniewska I., Kalendarium życia i twórczości Elizy Orzeszkowej, t. 1–2, Warszawa 2014.

Wołkanowski W., Michał Węsławski. Biografia prezydenta Wilna w latach 1905–1916, Opole 2015.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Copyright (c) 2023 Katarzyna Kościewicz

Downloads

Download data is not yet available.